Bitwa pod Małogoszczem z 24 lutego 1863 roku na stałe wpisała się w historię miasta oraz walk narodowo-wyzwoleńczych polskiego narodu, odegrała duże znaczenie dla historii narodowego zrywu. Mimo że Polacy zostali rozproszeni przez wojska carskie, była aktem bohaterskiej odwagi powstańców zgromadzonych na małogoskiej ziemi. W bitwie zginęło co najmniej 300 Polaków, ok. 500 odniosło poważne rany. Mieszkańcy za pomoc powstańcom ponieśli wielkie straty. Miasto doszczętnie spłonęło, a w roku 1869 odebrano mu prawa miejskie. Ślady bitwy spotykamy na każdym kroku, począwszy od mogił na małogoskim cmentarzu, uwiecznienia daty bitwy na Grobie Nieznanego Żołnierza na Placu Defilad, nazwach ulic w samym Małogoszczu, po nadanie imienia 24 lutego 1863 R. Szkole Podstawowej w Małogoszczu oraz Liceum Ogólnokształcącego im. Bohaterów Powstania Styczniowego w Małogoszczu. Te wydarzenia literacko zinterpretował sam Stefan Żeromski w „Wiernej Rzece”.
Na pamiątkę tych wydarzeń, w dniu 25 lutego, uroczystym apelem na małogoskim Placu Kościuszki w Małogoszczu, rozpoczęły się obchody 161. Rocznicy Bitwy pod Małogoszczem z 24 lutego 1863 roku.
Na koniec obchodów miałem przyjemność poprowadzić w Leśnicy k/Małogoszcza, inscenizację potyczki z okresu Powstania Styczniowego. Grzegorz Szymański opracował świetny scenariusz, który obejmował m.in. brankę do carskiego wojska, pracę kobiet, jako kurierek powstańczych, srogość armii carskiej, próbę wykonania egzekucji na powstańcu i w scenie finałowej potyczkę między Powstańcami a Rosjanami, której efektem było odbicie powstańca i rekrutów z rąk carskich żołnierzy.
Miejsce: Małogoszcz
